گلسنگ تازهکشفشده، تخت جمشید را درنوردیده
به گزارش نیم نگاه ایران؛ «خوزه موخیکا» به‌خاطر سبک زندگی ساده‌اش، عنوان «فقیرترین رئیس‌جمهور دنیا» را به خود اختصاص داده بود؛ مردی که با یک فولکس‌واگن قدیمی در شهر رفت‌وآمد می‌کرد و به‌جای اقامتگاه رسمی، در خانه‌ای روستایی با همسرش، لوسیا توپولانسکی، زندگی می‌کرد.
او که بسیاری از مردم اروگوئه او را با نام مستعار «پپه» می‌شناختند از ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ رئیس جمهور دولت چپگرای این کشور بود.
موخیکا که از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ سکان هدایت کشور کشاورزی‌محور اروگوئه را بر عهده داشت، با اصلاحات اجتماعی و مواضع پیشرو خود، فراتر از مرزهای آمریکای جنوبی شناخته شد. او قوانینی را برای آزادی ازدواج همجنس‌گرایان، سقط جنین و فروش قانونی ماری‌جوانا به تصویب رساند؛ اقداماتی که در منطقه کاتولیک‌محور آمریکای لاتین، بی‌سابقه محسوب می‌شدند.
در کنار اقدامات سیاسی، سبک زندگی شخصی موخیکا نیز توجه جهانیان را جلب کرد. او از تجملات گریزان بود، لباس رسمی نمی‌پوشید، در رستوران‌های محلی غذا می‌خورد و زندگی‌اش را وقف خدمت به مردم کرده بود. ماشین شخصی‌اش همچنان فولکس‌واگن آبی‌رنگی بود که در گفت‌وگویی در سال ۲۰۲۴ با خبرگزاری رویترز گفته بود آن را حفظ کرده چون هنوز «در شرایط فوق‌العاده‌ای» است. با این حال، ترجیح می‌داد با تراکتورش کار کند، چون برایش «سرگرم‌کننده‌تر» و فرصتی برای فکر کردن بود.
یاماندو اورسی، رئیس‌جمهور کنونی اروگوئه، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، ضمن اعلام درگذشت موخیکا نوشت: «با اندوهی عمیق، وداع‌مان را با رفیق عزیزمان پپه موخیکا اعلام می‌کنیم. از تو برای تمام آنچه بخشیدی و عشقی که نثار مردم کردی، سپاسگزاریم.»
درگذشت موخیکا را بسیاری از سران کشورهای آمریکای لاتین تسلیت گفتند؛ لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا، رئیس جمهور برزیل گفت: «او از دموکراسی دفاع کرد. او هرگز از دفاع از عدالت اجتماعی دست نکشید و به تمام نابرابری‌ها پایان داد. بزرگی موخیکا از مرزهای اروگوئه و دوره ریاست جمهوری او فراتر رفت.»
منتقدان اما گاه‌وبی‌گاه به زبان تند، رفتارهای غیرمتعارف موخیکا و تمایلش به نادیده گرفتن پروتکل‌های ریاست جمهوری را زیر سوال می‌بردند با این حال، روش و شیوه زندگی او در تمام دوران ریاست جمهوری و پس آن بسیاری از اروگوئه‌ای‌ها را شیفته خود کرده بود.محبویت موخیکا نزد مردم به‌دلیل صداقت، سادگی و آرمان‌گرایی‌اش پابرجا بود. خودش در یکی از آخرین گفت‌وگوهایش گفته بود: «دنیا را پیرها اداره می‌کنند که فراموش کرده‌اند وقتی جوان بودند، چطور فکر می‌کردند.»
موخیکا که در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی یکی از رهبران گروه چریکی توپامارو بود، پس از گذراندن سال‌هایی در زندان، در ۷۴ سالگی به ریاست‌جمهوری رسید و توانست با کسب ۵۲ درصد آرا، اعتماد مردم را جلب کند. همسرش، لوسیا توپولانسکی، نیز از چهره‌های تأثیرگذار در سیاست اروگوئه بود و مدتی به‌عنوان معاون رئیس‌جمهور خدمت کرد.
حتی پس از پایان دوران ریاست‌جمهوری، این زوج سیاسی در مراسم رسمی حضور می‌یافتند و از جریان‌های سیاسی همسو حمایت می‌کردند.
«طرح با هم» موخیکا بر بهبود شرایط مسکن برای فقیرترین خانواده‌ها متمرکز بود، در حالی که «طرح برابری» به حمایت مالی از خانواده‌های دارای فرزندان در موقعیت‌های آسیب‌پذیر ادامه داد.
رئیس جمهور فقید اروگوئه در سطح بین‌المللی به دنبال تعادل دیپلماتیک بود و گفت‌وگو را به عنوان ابزاری برای حل و فصل درگیری‌های ژئوپلیتیکی ترویج می‌کرد. تحت رهبری او، اروگوئه نقش خود را در سازمان‌های منطقه‌ای مانند بازار مشترک جنوبی (مرکوسور) و اتحادیه ملل آمریکای جنوبی (اوناسور) تقویت کرد.
موخیکا که به خاطر سبک زندگی سخت‌گیرانه‌اش و توجه به مسائل زیست‌محیطی شناخته می‌شد، بارها از رهبران جهان و شهروندان می‌خواست که طرز فکری انسانی‌تر و کمتر مصرف‌گرایانه‌تر را اتخاذ کنند؛ تفکری که هدف آن توسعه پایدار برای نسل‌های آینده است.
موخیکا با وجود ابتلا به سرطان در سال‌های پایانی عمر، تا آخرین لحظه امیدوار باقی ماند. او خطاب به نسل جوان گفت: «زندگی زیباست، اما خسته‌ات می‌کند و زمینت می‌زند. مهم این است که هر بار زمین خوردی، دوباره بلند شوی. اگر خشمی درونت هست، آن را به امید تبدیل کن.»
دیدگاهتان را بنویسید