گفت‌وگوها در مسیر معقولی قرار گرفته‌اند
به گزارش نیم نگاه ایران به نقل از ایمنا، هفته سوم اردیبهشت ۱۴۰۴، در بورس تهران با افت شدید شاخص‌ها آغاز شد اما در روزهای بعد شاخص کل و شاخص هم‌وزن در سطوح قبلی، کندل هفتگی را بستند. دلیل منفی بودن روز اول معاملاتی این هفته خبرهای ضد و نقیض درباره مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا بود. این افت آنقدر شدید بود که حتی افزایش بازار سهام در روزهای اخیر نیز نتوانست آن را جبران کند.
نگاهی به بازدهی بورس در این هفته نشان می‌دهد که بازار سهام در روزهای نخستین هفته، سقوط سنگینی را در روز شنبه تجربه کرد و موجب افت کندل هفتگی بورس شد. به نحوی که نماگر اصلی بازار سهام از تراز سه میلیون و ۱۷۸ هزار واحد در پایان هفته گذشته، با افت ۰.۲۹ درصدی به سه میلیون و ۱۶۹ هزار واحد در پایان بورس روز چهارشنبه رسید. این روند در سهم‌های کوچک اما متفاوت بود و شاخص هم‌وزن در این هفته با افزایش ۲.۲۸ درصدی به تراز ۹۶۶ هزار واحدی رسید.
از سوی دیگر حجم معاملات خرد در این هفته افزایش حدود ۱۰ درصدی داشت؛ تا جایی که طی پنج روز معاملاتی هفته سوم اردیبهشت ماه، متوسط روزانه حجم معاملات خرد سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی به ۵۳.۲۶ میلیارد برگه سهم رسید.
میانگین ارزش معاملات خرد در این هفته افزایش یافته است؛ به طوری که میانگین هفتگی این شاخص ۱۵ هزار و ۲۵۶ میلیارد تومان شد. برآیند تراز ورود و خروج پول حقیقی در هفته سوم اردیبهشت نیز نشان‌دهنده خروج بیش از دو هزار میلیارد تومانی پول حقیقی از بازار سهام بود که بخش بزرگی از این مبلغ، در روز شنبه پس از افزایش ریسک‌های سیاسی از بورس خارج شد.
شکل‌گیری روند اصلاح در بازار
علیرضا رضوانی؛ کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: بازار سرمایه در هفته‌ای که گذشت به طور کامل تحت تأثیر اخبار و شرایط حاکم بر بازار و نبود. قطعیت درباره مذاکرات و چالش‌های ایران، آمریکا، روسیه، اوکراین و جریانات یمن پیش روی سیاست خارجه ما قرار گرفت و فضای ابهام برانگیزی را برای سرمایه‌گذاران درباره آینده شکل داد.
وی درباره تأثیر این روند در عملکرد بازار افزود: بسیاری از سرمایه‌گذاران تصمیم گرفتند با توجه به رشد مطلوبی که بازار سرمایه طی یک تا دو ماه گذشته به دست آورده بودند، سودهایی را ذخیره کنند و تا حدودی فروش سهام انجام دهند، از طرفی سرمایه‌گذارانی که گاهی از قافله رشد بازار سرمایه جا مانده بودند و برخی نیز امیدواری بیشتری نسبت به آینده و توافقات داشتند، سهام‌ها را در کف‌های قیمتی و حتی بالاتر خریداری می‌کردند.
کارشناس بازار سرمایه این روند را موجب شکل‌گیری کنش و واکنشی بین سرمایه‌گذاران دانست که منجر به ایجاد حالت خنثی اصلاح در بازار شد و گفت: این شرایط تا پایان هفته ادامه پیدا کرد، درباره هفته آینده و حتی هفته‌های بعد می‌توان گفت همچنان سرمایه‌گذاران تحت تأثیر اخبار و رویدادهای سیاست خارجه کشور خواهند بود.
چند گام رو به جلو در فضای شفاف‌تر
وی با اشاره به اینکه اکنون فضای بازار سرمایه تا حدودی شفاف‌تر شده و چندین گام به جلو برداشته است، خاطرنشان کرد: یکی از مسائلی که ممکن بود این توافقات و مذاکرات را تحت تأثیر قرار دهد در روزهای پایانی این هفته حل و فصل شد، اما مسئله یمن و جنگ آن با آمریکا و اسرائیل بود که به یک آتش بس ختم شد و می‌توان گفت که این مرحله از تنش‌های سیاسی و خارجه ما نیز به یک سرمنزل مقصودی رسید.
رضوانی ادامه داد: در هفته‌های آینده بیشتر نگاه‌ها به سمت آن می‌رود که مذاکرات بین روسیه و اوکراین به عنوان یک سر مذاکرات ایران و آمریکا چه سرنوشتی خواهد داشت. همچنین مذاکرات تیم‌های مذاکره کننده ایران و آمریکا به چه ترتیبی پیش خواهد رفت اما هر چقدر شرایط تقویت و حضور توافق نهایی در فضای اقتصاد ما قطعی‌تر خود را نشان دهد بازار سرمایه نیز اثر می‌پذیرد و روند مثبت و جریانات سودآوری خود را در رشد قیمت سهام حفظ خواهد کرد.
تأمین مالی شرکت‌ها پشت سد نرخ بهره
رضوانی نرخ کنونی بهره بدون ریسک در کشور را نزدیک به ۳۳ تا ۳۴ درصد برشمرد و ادامه داد: نرخ تأمین مالی شرکت‌ها متأثر از همین نرخ بهره گاهی تا ۴۰ و ۴۵ درصد و حتی ۵۰ درصد نیز می‌رسد، در این شرایط سود شرکت‌ها هزینه‌های مالی دارد که آنچه باید برای سرمایه‌گذاران در نهایت باقی بماند را می‌بلعد حتی گاهی حاشیه سود شرکت‌ها را به نصف و حتی بیش از نصف کاهش می‌دهد.
وی نرخ بهره را بزرگترین معضل و چالش بورس و اقتصاد کشور بیان کرد و گفت: نهادهای بالادستی از جمله بانک مرکزی و دولت باید برای این موضوع فکر اساسی کنند، موضوع دیگر بحث‌هایی مانند قیمت‌گذاری دستوری، دخالت دولت، عرضه‌های دستوری، مدیریت بازار به شکل دستوری، باز و بسته کردن نمادها، رفتار سلیقه‌ای توسط ناظران بازار درباره بازگشایی و عدم بازگشایی و توقف نمادها داخل بورس، دامنه نوسان محدود که گریبانگیر صنایع کوچک و متوسط بازار شده همراه با حجم مبنای بالا است.
پول جدیدی وارد بازار نمی‌شود
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به مشکلات ناشی از محدودیت دامنه نوسان توضیح داد: اکنون شرایط به گونه‌ای است که اگر بازار مثبت باشد، سهم‌های کوچک در صف خرید قفل می‌شوند ولی به دلیل اینکه حجم مبنای بالایی دارند این حجم مبنا پر نمی‌شود و به طور معمول این سهم‌ها بالا نمی‌رود.
وی افزود: برعکس، در شرایطی که نزول قرار است در بازار اتفاق بیفتد این سهم‌ها صف فروش می‌شود و چون گاهی به نسبت بازار سود نداده یا بالا نرفتند و گاهی ارزنده هستند، صف فروش آنها مقداری خریداری می‌شود و حجم مبناهایشان برای فروش بازار پر می‌شود بنابراین این سهم‌ها به شدت منفی و منفی‌تر معامله می‌شود.
رضوانی از دیگر چالش‌های بازار سرمایه را جذب منابع مالی جدید عنوان کرد و گفت: در شرایط کنونی ما سرمایه جدیدی از بیرون یا از سوی عامه مردم وارد بازار سرمایه نشده است بلکه پولی که در داخل بازار سرمایه معامله می‌شود، مربوط به اهالی بازار سرمایه است که برخی ۱۰ تا ۲۰ سال در این بازار مانده‌اند و اکنون جایی بجز بازار سرمایه را برای سرمایه‌گذاری نمی‌شناسند و انتخاب نمی‌کنند.
عمیق شدن رکود با عرضه‌های اولیه
وی با اشاره به جذابیت‌های بازارهای مالی رقیب از جمله طلا و ارز برای سرمایه‌گذاران یادآور شد: پولی که گاهی باعث رشد بازار سرمایه و گاهی گردش بین صنایع و شرکت‌ها شده مربوط به همین سرمایه‌گذاران است که باعث می‌شود سهام برخی صنایع رشد مثبت ثبت کند و سراغ صنعت بعدی می‌روند.
این کارشناس بازار سرمایه با انتقاد از عرضه‌های اولیه سهام برخی شرکت‌ها در این شرایط ادامه داد: در شرایطی که پول جدیدی وارد بازار نشده تعداد زیاد عرضه اولیه‌هایی که در حال سرازیر شدن به بورس است نه تنها باعث رشد و توسعه بازار نمی‌شود بلکه باعث رکود عمیق در بخش‌های دیگر هم خواهد شد.
وی تصریح کرد: عرضه‌های اولیه باعث می‌شوند منابع از دل بازار سرمایه خارج و وارد خرید عرضه‌های اولیه شوند، این موضوع در شرایط رکود اقتصاد و بازار سرمایه کشور که تلاش می‌کند اعتماد از دست رفته چند ساله خود را به شکلی محسوس برگرداند به بورس ضربه می‌زند بنابراین انتظار می‌رود که زمان‌بندی عرضه اولیه‌ها و هماهنگی آن با شرایط رونق بازار با نگاه دقیق‌تری مدیریت شود تا کمتر صدمه و لطمه‌ای به ذات کلی بازار، نقدشوندگی آن و هدف اصلی آنکه تأمین مالی است وارد شود و بازار بتواند مسیر خود را طی کند.
به گزارش ایمنا، در مجموع، هفته سوم اردیبهشت ۱۴۰۴ بورس تهران با نوسان‌های شدید و تحت تأثیر ریسک‌های ژئوپلیتیکی آغاز شد، اما در پایان هفته، ثبات نسبی به بازار بازگشت. این هفته نشان داد که با وجود افت شدید در روزهای آغازین، حضور سرمایه‌گذاران داخلی و تقاضاهای پراکنده در سهم‌های کوچک و متوسط می‌تواند به جبران بخشی از این ضررهای معاملاتی کمک کند. از سوی دیگر، افزایش میانگین ارزش معاملات خرد و حجم معاملات نیز نشان‌دهنده فعالیت بیشتر بازار در مقایسه با هفته‌های قبل است.
مشکلات ساختاری بورس همچون نرخ بهره بالا، محدودیت‌های قیمتی، ورود نداشتن سرمایه جدید و عرضه‌های گسترده اولیه همچنان به عنوان موانع اصلی رشد پایدار بازار باقی مانده‌اند. برای تقویت اعتماد بلندمدت سرمایه‌گذاران داخلی و جذب سرمایه‌گذاران خارجی، لازم است دستگاه‌های تصمیم‌گیر نه تنها به وضعیت کوتاه‌مدت بازار توجه کنند، بلکه ساختارهای بنیادین اقتصادی و مالی کشور را نیز اصلاح کنند.
در صورت کاهش تنش‌های سیاسی و دستیابی به توافقات منطقه‌ای و بین‌المللی، می‌توان انتظار داشت که بورس تهران در هفته‌های آینده شاهد افزایش جریان‌های ورودی و رشد به نسبت متعادل باشد. با این حال، هرگونه برگشت به شرایط تنش‌زا می‌تواند دوباره بازار را دچار نوسان منفی کند. بنابراین، شفافیت بیشتر، مدیریت دقیق عرضه‌های عمومی و کاهش ریسک‌های سیاست خارجی و داخلی، کلید رونق پایدار بورس در آینده خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید